انواع هود آزمایشگاهی یکی از اصلی و ضروری ترین تجهیزات آزمایشگاهی است.هود نامی عام برای تمام
دستگاه هایی است که کار تهویه را در آزمایشگاه های تشخیصی بر عهده دارند. ترکیب هود آزمایشگاه این
را می رساند که این دستگاه یکی از اجزای سیستم های تهویه آزمایشگاه است. نوع و روش کارکـرد
دستـگاه های تهویه بر اساس نوع آزمایشـگاه ( آزمایشـگاه های مـواد رادیواکتیـو، شیمیـایی، بیـولوژیک )
متفاوت است.
کاربرد انواع هود آزمایشگاهی
اصلی ترین کاربرد های هود آزمایشگاهی عبارتند از: حافظت از کاربر، حافظت از نمونه و حفاظت از محیط.
هود ها هوای آلوده را گرفته و این هوا را یا به خارج تخلیه می کنند یا این که آن را فیلتر کرده و به داخل
آزمایشگاه بر می گردانند. به طور کلی تمامی وسایل تهویه محلی به منطور برآورده کردن اهداف اصلی ذکر
شده طراحی می شوند.
حافظت از کاربر(اپراتور)
کار با انواع ویروس ها , باکتری ها , انگل ها و … در محیط آزمایشگاه می تواند سم تولید و سلامت کاربر را تهدید کند. هود آزمایشگاهی از طریق مکش لوله های تخلیه هوا، سموم و ذرات عفونی را از محیط آزمایشگاه خارج می کند.
حفاظت از نمونه مورد آزمایش
کاربرد دیگر هود ها، حفاظت از محصول یا نمونه های آزمایشگاهی در برابر فاسد شدن، تجزیه شدن و قرارگیری در معرض هوای محیط و آلودگی آنهاست.
حفاظت از محیط آزمایشگاه
پیشگیری از انتشار آلودگی در هوای آزمایشگاه هنگام کار با مواد شیمیایی کاربرد دیگر هود آزمایشگاهی
است. در اثر انجام فعالیت های آزمایشگاهی مانند میکروب شناسی، سانتریفیوی یا تهیه اسید، ذرات معلق
در هوا رها می شوند که اگر به صورت مناسبی دفع نشوند خطرناک خواهند بود. همچنین می توان از انواع
متفاوت هود جهت محافظت در برابر انفجارهای خفیف و جمع آوری مواد پخش شده استفاده کرد.
آشنایی با انواع هود آزمایشگاهی
نحوه عملکرد
سیستم عملکرد هود ها به این صورت است که هوای آلوده یا بخارات مضر را به طور مستقیم از طریق یک
مجرای اختصاصی یا به کمک ارتباط با سیستم تخلیه مرکزی آزمایشگاه به فضای خارج آن انتقال می دهند.
دو جزء مهم این سیستم، لوله‌هایی هستند که هوای آلوده از داخل آنها جریان پیدا می‌کند و فن یا
دمنده‌هایی که برای جابجا کردن هوای آلوده درون لوله‌ها استفاده می شوند. انتخاب، نصب و نگهداری فن
ها، دمنده‌ها و لوله‌ها وابسته به نوع هودهای بخارات شیمیایی در آزمایشگاه است و باید به صورت جداگانه
بررسی و تعیین شوند. فن هایی که با مواد بسیار سمی یا مواد خورنده یا قابل اشتعال کار می کنند نباید
نزدیک به مناطق مسکونی یا ساختمان قرار داده شوند و باید تا حد امکان نزدیک به نقطه تخلیه به اتمسفر
(معمولا روی پشت بام) قرار داده شوند.
انواع هود های آزمایشگاهی
در یک دسته بندی می توان هود ها را به دو نوع لوله دار و نوع بدون لوله تقسیم کرد. اما دسته بندی دیگری
وجود دارد که هود ها را بر اساس کاربردی که دارند در انواع زیر قرار می دهد. درباره هرکدام از این نوع هود،
در مطالب مجزا توضیحاتی ارائه خواهد شد:
هود بخار، با نام تجاری هود شیمیایی (Fume Hood)
هود جریان آرام و خطی، با نام تجاری هود لامینار (Laminar Flow Hood)
هود ایمن بیولوژیکی، با نام تجاری هود میکروبی (Biological Safety Hood)
هود سقفی
هود بازویی
هود PCR
آشنایی با هود آزمایشگاهی
همیشه قبل از کار با هر هود آزمایشگاهی ابتدا آن را به مدت ده تا پانزده دقیقه روشن نگه دارید و با
استفاده از الکل هفتاد درصد آن را ضد عفونی کنید.
کار خود را در انتهای هود انجام دهید. اگر داخل هود نمونه ها یا وسایل اضافی وجود دارد آنها را خارج کنید.
هودهای مجهز به اشعه ماوراء بنفش را هفته ای یکبار با الکل تمیز کنید. هنگام اتمام کارتان با هود آن را با
الکل هفتاد درصد ضد عفونی کنید. پس از پایان کارتان ده تا پانزده دقیقه صبر کنید و بعد هود را خاموش
کنید. پس از خاموش کردن لامپ دستگاه ، پنجره شیشه ای جلوی هود را ببندید. برای استفاده از یک
شعله، بهتر است که هود دارای یک لوله کشی گاز باشد.
در این قسمت به آشنایی با انواع هودهای آزمایشگاهی و کاربرد های آن می پردازیم.
هود آزمایشگاهی یکی از انواع تجهیزات آزمایشگاهی برای حفاظت از اپراتور آزمایشگاه و محیط آزمایشگاه از
عوامل شیمیائی، میکروبی ، بخارات اسیدی و سوزاننده‌ها و قلیا و سایر بخارات بی هوش‌کننده و بی حس
کننده حاصل از فعل و انفعالات شیمیائی و یا حلال‌ها و مواد سرطان‌زا طراحی و ساخته شده است.
همچنین برای مکش ذرات معلق در هوا و گاها تهویه و ضد عفونی کردن فضای کابین و محفظه مورد
استفاده قرار میگیرند. برای آشنایی با انواع هودهای آزمایشگاهی و کاربرد های آن توضیح مختصری را
مشاهده می کنید.
انواع هود آزمایشگاهی
هود شیمیایی : جهت مکش دود و بخارات حاصل از آزمایشات و احتراق مواد شیمیایی در داخل محفظه و
همچنین انتقال این بخارات به بیرون از فضای آزمایشگاه مورد استفاده قرار میگیرد. این هودهای دارای
محفظه ای جهت آزمایشات ، فن جهت مکش و همچنین کابینتی جهت نگهداری مواد شیمیایی میباشند
در ادامه ی بحث آشنایی با انواع هودهای آزمایشگاهی و کاربرد های آن، به معرفی هود کانوپی و میکروبی
و بازویی می پردازیم:
هود کانوپی
کانوپی هودها بر روی دیوار یا سقف قسمت معینی از آزمایشگاه قرار میگیرند تا عملیات
شیمیایی مورد نظر بر رئی فضای درنظرگرفته در زیر این نوع هودها انجام پذیرد. فن این نوع هود را نمیتوان
برروی هود سوار نمودبنابراین باید فضای در بیروناز آزمایشگاه جهت قرارگیری فن تعبیه نمود.
هود میکروبی
هود میکروبی یا هودهای لامینار جهت کشت بافت یا تومور و سلول مورد استفاده قرار
میگیرند. این هودها عهده دار تهویه هوای داخل کابین در طول زمان انجام آزمایشات میکروبیولوژی میباشند.
این نوع هود را میتوان به دو صورت دارای کابین و بدون کابین تولید نمود که عموما بدون کابین تولید میگردند.
آشنایی با انواع هودهای آزمایشگاهی و کاربرد های آن، هود میکروبی
یکی دیگر ازموارد آشنایی با انواع هودهای آزمایشگاهی و کاربرد های آن هود بازویی می باشد. هود های
مفصلی با بازویی با استفاده از بازوها و مفصلهای تعبیه شده در آنها قابلیت جابجایی در فضای آزمایشگاه تا
متراژ معینی را دارند.
آشنایی با انواع هودهای آزمایشگاهی و کاربرد های آن، هود بازویی
انواع هود
الف- هود شیمیایی یا هود فیوم ( Fume Hood )
هود شیمیایی از پخش شدن و مواجهه کارکنان با بخارات سمی، قابل اشتعال و قابل انفجار جلوگیری می کند.
هودهای بخار هوای آلوده را در یک محفظه بسته نگه می دارند و این هوا را یا به بیرون تخلیه کرده و یا آن را تصفیه
و دوباره به آزمایشگاه بر می گردانند. هودهای بخار در ارتباط با سیستم عمومی گرمایی،
تهویه و سیستم تصفیه هوا (HVACS) کار می کنند. این سیستم باید در هر ساعت بطور کامل ۴ تا ۱۲ مرتبه هوای آزمایشگاه را عوض کند.
هودهای فیوم برای کار با مواد کارسینوژن، مواد رادیواکتیو و مواد شیمیائی سمی کاربرد دارد.
ب- هود لامینار ( Laminar )
هود لامینار (بیولوژیک) وسیله ای است که در یک فضای بسته برای محافظت کاربر از آیروسل های
حاصل از مواد بیماری زا وعفونی به کار گرفته می شود و هوایی را که دارای عوامل عفونی است
به وسیله حرارت، اشعه UV و یا با استفاده از فیلترهای HEPA استریل می نماید
فیلترهای High Efficiency Particulate Air) HEPA) اجازه عبور به ذرات بزرگتر از ۰٫۳mm را نمی دهد
تهویه جریان لایه ای در آزمایشگاه های کشت سلولی و مواد بیماری زای انسانی
(برای مثال باکتری ها، ویروس ها، میکروب ها و انگل ها) و برای کشت بافت و تومور و بکار گیری مواد شدیدا
سمی مورد استفاده در شیمی درمانی، کاربرد دارد.
هودهای ایمنی زیستی دستگاه هایی برای کنترل ذارت موجود در هوا هستند. نتایج بررسی ها نشان می
دهند که بعضی از فعالیت های آزمایشگاهی همچون فعالیت های میکروب شناسی (کشت میکروب)،
سانتریفیوژ و همچنین تهیه اسید موجب شکل گیری ذراتی می شوند که در هوا معلق مانده (آئروسل) و در
پرسنل آزمایشگاهی از طریق استنشاق هوا باعث ایجاد بیماری می شوند بدین ترتیب هود آزمایشگاهی با
جداسازی این ذرات آلوده از هوا، موجب ایمنی محیط آزمایشگاه و پرسنل می شوند
کاربرد هود
محافظت از پرسنلی که در آزمایشگاه ها با خطر مواد عفونی سروکار دارند.
محافظت در مقابل آنالیز نمونه هایی که تولید آلودگی می کنند.
محافظت از محیط و هوای آزمایشگاه جهت جلوگیری از انتشار آلودگی ناشی از کار با مواد شیمیایی.
در حقیقت از هود آزمایشگاهی جهت کارهای معمولی استفاده می شود که با پاتوژن ها (انگل، باکتری،
ویروس و قارچ)، کشت های سلولی و شرایطی که مرتبط با عامل تولید کننده سم می باشد، در ارتباط
است.
هر هود آزمایشگاهی معمولاً دارای اتاقکی از جنس استیل می باشد. جلوی هودها شیشه ای به صورت
عمود وجود دارد که به راحتی بالا و پایین رفته و این قابلیت را به کاربر آزمایشگاه می دهد که از بیرون،
فعالیت و کارهایی که توسط دستانش در داخل هود انجام می شود را ببیند. همچنین هودها دارای یک
سیستم تهویه به همراه یک موتور الکنریکی، لوله یا خرطوم های تخلیه هوا، پریز برق و اشعه ماوراء بنفش
می باشند. ذرات عفونی بوسیله فیلتر (HEPA1) هود آزمایشگاهی به دام افتاده و بوسیله مکش لوله های
تخلیه هوا از محیط آزمایشگاه دور می شوند.
انواع هود آزمایشگاهی با توجه به نوع فعالیت
کلاس ۱: برای کار با رادیونوکلئوتید ها و مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند.
کلاس 2: کاربری بهتری در آزمایشگاه ها داشته و جهت کار با مواد عفونی استفاده می شوند. کلاس ۱۱
ممکن است از انواع A1 ،A2 ،B1 و B2 باشد.
کلاس 3: این نوع هود علاوه بر محافظت بیشتر پرسنل و کنترل آلودگی نمونه ها در مورد عوامل بیولوژیک
شدیداً خطرناک مورد استفاده قرار می گیرند.
جهت کسب اطلاعات از قیمت هود آزمایشگاهی و خرید هود آزمایشگاهی با ما تماس بگیرید